Od 1 stycznia 2018 r. zmienią się przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców na terenie naszego kraju. Zmiany te głównie dotyczyć będą obywateli Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej oraz Ukrainy, czyli państw które do tej pory korzystały z możliwości zatrudnienia bez zezwolenia na podstawie oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy rejestrowanych w powiatowych urzędach pracy.
Jak pokazują statystyki prowadzone przez nasz urząd wzrost zapotrzebowania na pracowników z roku na rok rośnie bardzo dynamicznie. Widać to po liczbie rejestrowanych oświadczeń w naszym urzędzie. O ile w 2014 r. przyjęliśmy zaledwie 28 oświadczeń to już rok później było ich już 270. Prawdziwy boom nastąpił w 2016 r. kiedy to zarejestrowaliśmy 2946 oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi. Tendencja wzrostowa utrzymała się również w tym roku. Do końca listopada br. zarejestrowaliśmy 5606 oświadczeń. A wszystko to w momencie kiedy bezrobocie w naszym powiecie jest rekordowo niskie. Jeszcze w styczniu 2015 r. notowaliśmy bezrobocie dwucyfrowe na poziomie 11,6%, zarejestrowane były wówczas 4722 osoby. Na koniec października 2017 r. w naszym urzędzie było zarejestrowanych 2858 osób co stanowiło stopę bezrobocia na poziomie 6,7 %.
Wychodząc naprzeciw dynamicznym zmianom na lokalnym rynku pracy podjęliśmy w naszym urzędzie decyzję o utworzeniu od 1 lutego 2017 r. odrębnego stanowiska, przy którym pracodawcy mający zamiar zatrudnić cudzoziemców mogą załatwiać wszelkie formalności związane z rejestracją oświadczeń oraz ubieganiem się o informację starosty.
Kolejnym naszym krokiem związanym z przekazywaniem informacji na temat nowego sposobu zatrudniania cudzoziemców od stycznia 2018 r. było zorganizowanie w dniu 6 grudnia 2017 r. konferencji pt. „Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców od 01 stycznia 2018 r.". Do współpracy przy realizacji tego wydarzenia zaprosiliśmy specjalistów z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku oraz przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy w Gdańsku Już na etapie przygotowań do konferencji zauważyliśmy duże zainteresowanie pracodawców wyrażających chęć uczestniczenia.
Przybyłych na spotkanie pracodawców przywitali: Wicestarosta Powiatu Tczewskiego - Pan Zbigniew Zgoda, Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Tczewie – Pani Ewa Uzdowska oraz Wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku – Pani Katarzyna Żmudzińska.
Na lokalnym, ale także krajowym rynku pracy zauważyć można od dłuższego czasu poprawiającą się sytuację gospodarczą. Z danych statystycznych wynika, że w naszym województwie coraz więcej osób decyduje się na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. W skali kraju nasze województwo znajduje się już na 4 miejscu pod względem największej liczby podmiotów gospodarki narodowej na 10 tys. ludności. Dynamicznie rośnie również popyt na pracę co zauważalne jest w zwiększającej się stale liczbie wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej, które zgłaszane są do urzędów pracy. Utrwala się również trend wzrostu aktywności zawodowej mieszkańców. Sytuacja ta z kolei powoduje, że zmniejsza się liczba osób gotowych do podjęcia zatrudnienia, a tym samym zwiększa się liczba ofert pracy, na które pracodawcy nie mogli znaleźć pracowników. Powoduje to, że pracodawcy coraz częściej decydują się na poszukiwanie pracowników spoza regionu, w tym zza granicy. Bieżącą sytuację na pomorskim rynku pracy omówiła Pani Katarzyna Żmudzińska z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku.
Na przełomie lipca i sierpnia 2017 r. Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku przeprowadził na terenie naszego województwa badania ankietowe. Respondentami byli obywatele Ukrainy mieszkający na terenie województwa pomorskiego. Celem badania było określenie pożądanego kierunku i zasad wspierania imigrantów z Ukrainy i ich zatrudniania.
Wyniki badań dostarczyły ciekawych informacji dotyczących cudzoziemców. Głównymi powodami przybycia na teren naszego województwa była atrakcyjna oferta pracy, duża szansa na podjęcie zatrudnienia oraz fakt, że na tym terenie przebywa dużo obywateli Ukrainy. 45% uczestników ankiety przebywa na terenie województwa wraz z rodziną lub założyło ją w trakcie pobytu. Kolejne 15% nosi się z zamiarem sprowadzenia rodziny do Polski. Zdecydowana większość, bo ok. 92%, mieszkańców Ukrainy odczuwa potrzebę integracji z Polakami. Pozostali tłumaczą się brakiem czasu ze względu na pracę lub wystarczającą liczbę kontaktów z Polakami w swojej pracy.
A jak my oceniamy obywateli Ukrainy? Ponad 67% ankietowanych uznało, że Ukraińcy są pracowici. Przeważa również opinia, że są sympatyczni, otwarci i rzetelni w tym co robią.
Większość cudzoziemców w naszym województwie pracuje w handlu i usługach, znaczna część w przemyśle i budownictwie. Najmniej obcokrajowców podejmuje pracę w rolnictwie.
Jakie są plany pracodawców względem obywateli Ukrainy? Niemal 25% spośród ankietowanych deklaruje chęć ich zatrudnienia. Z kolei niemal 67% nie przewiduje zatrudniania cudzoziemców. Głównymi czynnikami decydującymi o zatrudnieniu obywateli Ukrainy to ich pracowitość, dyspozycyjność oraz wypełnienie luki specjalistów.
Pracodawcy starający się zatrudnić cudzoziemca napotykają różne problemy. Wynikają one z konieczności załatwienia różnych spraw formalnych w urzędach. Cudzoziemcy często nie komunikują się w języku polskim, trzeba zorganizować im zakwaterowanie. Pracodawcy obawiają się również wzmożonych kontroli zewnętrznych w firmach. Informacje o przeprowadzonym badaniu zreferował Pan Marcin Średziński z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku.
Od 1 stycznia 2018 r. nowością dla pracodawców zatrudniających cudzoziemców będzie możliwość ubiegania się o zezwolenie na pracę sezonową. O zezwolenie takie będą mogli ubiegać się pracodawcy funkcjonujący w ramach rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa oraz prowadzący działalność gospodarczą w zakresie zakwaterowania i usług gastronomicznych. Zezwolenie pozwoli na legalne zatrudnienie cudzoziemca na okres 9 miesięcy w trakcie roku kalendarzowego. Powód wprowadzenia tych zmian, schemat ubiegania się o zezwolenie w urzędzie pracy oraz główne założenia związane z wydaniem pozwolenia przedstawił zebranym pracodawcom Przemysław Karczyński – doradca klienta instytucjonalnego z Powiatowego Urzędu Pracy w Tczewie.
Znaczącej zmianie ulegnie również procedura rejestracyjna oświadczeń. Do tej pory rejestrowane były oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy. Od nowego roku zmieni się ich nazwa. Rejestrować będziemy oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy. Na pracodawców zostanie nałożony obowiązek poinformowania urzędu pracy o tym, czy dany cudzoziemiec podjął zatrudnienie czy też nie. Ponadto do oświadczenia trzeba będzie dołączyć dodatkowe załączniki, w tym kopię dokumentów potwierdzających tożsamość obcokrajowca. Nowości w rejestracji oświadczeń przedstawił przedstawiciel Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku – Pan Marcin Krauze.
Zarówno wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową jak i oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi pracodawcy składają w urzędzie pracy odpowiednim ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi. Ponadto złożenie każdego wniosku od nowego roku wiązać się będzie z koniecznością uiszczenia opłaty w wysokości 30 zł.
Kontrole legalności zatrudnienia, w tym legalności zatrudnienia cudzoziemców, są prowadzone przez Państwową Inspekcję Pracy od 1 lipca 2007 r. Wcześniej zadania te realizowały inne jednostki. Przedstawiciel inspekcji pracy - Pani Izabela Struczyńska - zaprezentowała zebranym pracodawcom informacje na temat zakresu kontroli legalności zatrudnienia obcokrajowców. Pracodawcy dowiedzieli się również jakie sytuacje powodują, że zatrudnienie cudzoziemca uznaje się za nielegalne. Jak wygląda paszport, wiza, karta pobytu na pobyt czasowy, zezwolenie na pracę - tego również dowiedzieli się uczestnicy konferencji. W dalszej części swojego wystąpienia przedstawiciel inspekcji pracy przedstawił ciekawe dane statystyczne opisujące skalę nielegalnego wykonywania pracy przez cudzoziemców na terenie kraju z uwzględnieniem naszego województwa. Pod względem liczby cudzoziemców, którzy nielegalnie wykonywali pracę województwo pomorskie zajmuje niechlubne drugie miejsce w kraju. Z danych statystycznych wynikało m.in., że podczas kontroli w blisko połowie podmiotów wykryto naruszenie prawa. Przy czym nielegalne wykonywanie pracy dotyczyło ok. 15% kontrolowanych podmiotów.
Na tym wystąpieniu zakończyliśmy prezentacje i zaprosiliśmy uczestniczących pracodawców do zadawania pytań. W tym celu przygotowaliśmy stoiska informacyjne Powiatowego Urzędu Pracy w Tczewie, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku oraz Państwowej Inspekcji Pracy w Gdańsku. Stoiska były dostępne dla każdego zainteresowanego uzyskaniem dodatkowych informacji.